RR คืออะไร และคำนวณยังไง

Risk Reward Ratio (RR) เป็นตัวชี้วัดหนึ่งที่ช่วยในการตัดสินใจว่าการลงทุนครั้งนั้นคุ้มค่าหรือไม่ ซึ่งไม่ได้มีความซับซ้อนในการคำนวณมากนัก แต่มีผลต่อการลงทุนอย่างตรงไปตรงมา เพราะถ้าการลงทุนครั้งนั้นแม้จะได้ผลตอบแทนคาดหวังระดับสูง แต่มีความเสี่ยงที่มากกว่า ค่า RR ก็จะแสดงออกมาทันที ทำให้นักลงทุนสามารถตัดสินใจได้ว่าจะลงทุนหรือไม่ ซึ่งในบทความนี้จะมาอธิบายทุกอย่างเกี่ยวกับ RR ว่า RR（Risk Reward Ratio) คืออะไร ค่า RR คำนวณอย่างไรและใช้ในการลงทุนยังไงบ้างพร้อมตัวอย่างการใช้ค่า RR แบบเข้าใจง่าย อ่านจบสามารถหาค่า RR ได้เป็นแน่นอน

Risk Reward Ratio (RR) คือ อัตราส่วนระหว่าง “ความเสี่ยง” (Risk) ต่อ “ผลตอบแทน” (Reward) เป็นเครื่องมือที่ช่วยวัดว่าการลงทุนในครั้งนั้นจะได้รับผลตอบแทนที่คุ้มค่ามากพอกับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้หรือไม่ โดยอัตราส่วนยิ่งสูงยิ่งแสดงว่าการลงทุนหรือกลยุทธ์นั้นมีความคุ้มค่าสูง

1. ช่วยประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนได้ดีขึ้น

Risk Reward Return (RR) สามารถช่วยให้สามารถเปรียบเทียบระหว่างผลตอบแทนที่คาดหวังกับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นได้ เพื่อประเมินว่าการลงทุนจะมีความคุ้มค่าหรือไม่

สมมติว่ามีตัวเลือกการลงทุน 2 ตัวเลือก ดังนี้

※ ตัวเลือกที่ 1: ลงทุนในหุ้นของบริษัท A โดยคาดหวังผลตอบแทน 20% แต่มีความเสี่ยงที่อาจขาดทุน 50%

※ ตัวเลือกที่ 2: ลงทุนในหุ้นของบริษัท B โดยคาดหวังผลตอบแทน 10% แต่มีความเสี่ยงที่อาจขาดทุน 5%

หากไม่ใช้การคำนวณหาค่า RR ก็จะเห็นเพียงแค่ว่าตัวเลือกที่ 1 มีโอกาสทำกำไรมากกว่าตัวเลือกที่ 2 แต่ไม่สามารถเปรียบเทียบความคุ้มค่าของการลงทุนทั้ง 2 ตัวเลือกได้

แต่ถ้าใช้ RR ก็จะพบว่าตัวเลือกที่ 2 มี RR สูงกว่าตัวเลือกที่ 1 คือ 2 เมื่อเทียบกับ 0.4 หมายความว่า หากลงทุนในตัวเลือกที่ 2 แล้วประสบความสำเร็จก็จะได้รับผลตอบแทนมากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นนั่นเอง

2. ช่วยบริหารความเสี่ยงให้มีประสิทธิภาพ

RR ช่วยให้นักลงทุนสามารถบริหารความเสี่ยงได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยนักลงทุนสามารถกำหนด Stop Loss ไว้ที่ระดับความเสี่ยงที่ยอมรับได้ของตนเอง เพื่อให้สามารถจำกัดการขาดทุนได้หากการลงทุนไม่เป็นไปตามคาดการณ์

※ ตัวอย่าง

สมมติว่ามีความเสี่ยงที่ยอมรับได้อยู่ที่ 50% และลงทุนในหุ้นที่มี RR เท่ากับ 2.0 หากกำหนด Stop Loss ไว้ที่ระดับ 50% ของเงินลงทุน หากราคาหุ้นลดลงไปถึงระดับ Stop Loss หมายความว่าเราจะขาดทุนเพียง 50% ของเงินลงทุนเท่านั้น

RR = (ราคาเป้าหมาย – ราคาเข้าซื้อ) / (ราคาเข้าซื้อ – ราคาที่ตัดขาดทุน)

• ราคาเป้าหมาย คือ ราคาที่น่าจะไปถึงของหน่วยลงทุน

• ราคาเข้าซื้อ คือ ราคาที่ตัดสินใจซื้อหน่วยลงทุน

• ราคาที่ตัดขาดทุน คือ ราคาที่ตัดสินใจขายหน่วยลงทุน

※ ตัวอย่างการคำนวณ Risk Reward Ratio

สมมติว่าตัดสินใจที่จะลงทุนในหุ้นของบริษัท บีทีเอส กรุ๊ป โฮลดิ้งส์ จำกัด (มหาชน) (BTS) โดยราคาปิดล่าสุดอยู่ที่ 7.45บาทต่อหุ้น มีการคาดหวังราคาเป้าหมายอยู่ที่ 10.50 บาทต่อหุ้น และกำหนดราคาที่ตัดขาดทุน (Stop Loss) ไว้ที่ 4.50 บาทต่อหุ้น

ค่า RR ของการลงทุนในหุ้น BTS จึงคำนวณได้ดังนี้

จากสูตร RR = (ราคาเป้าหมาย - ราคาเข้าซื้อ) / (ราคาเข้าซื้อ - ราคาที่ตัดขาดทุน)

RR = (10.50 – 7.45) / (7.45 – 4.50)

RR = 3.05/2.95

RR ≈ 1.03

ดังนั้น RR ของการลงทุนในหุ้น BTS จึงเท่ากับ 1.03 หมายความว่า หากเราลงทุนในหุ้น BTS แล้วประสบความสำเร็จก็จะได้รับผลตอบแทนมากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น 1.03 เท่า ซึ่งถือว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า

ความเสี่ยงในการลงทุน คือ ความไม่แน่นอนหรือโอกาสที่เราจะไม่ได้รับผลตอบแทนตามที่คาดหวังไว้จากการลงทุนนั้น ๆ ซึ่งความเสี่ยงมีหลากหลายประเภท ดังนี้

• Liquidity Risk

  ความเสี่ยงด้านสภาพคล่อง คือ ความเสี่ยงที่อาจทำให้ไม่สามารถเข้าซื้อหรือขายออกหน่วยลงทุนได้ตามเวลาที่ต้องการ

  
  

• Correlation Risk

  ความเสี่ยงที่สินทรัพย์ที่ลงทุนอาจมีมูลค่าลดลงทั้งหมดโดยมีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน ทำให้การกระจายการลงทุนเพื่อลดความเสี่ยงทำได้ยาก

  
  

• Currency Risk

  ความเสี่ยงที่เงินที่ลงทุนไปจะมีมูลค่าน้อยลงเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอัตราการแลกเปลี่ยนของเงิน

  
  

• Interest Rate Risk

  ความเสี่ยงที่ดอกเบี้ยจะเปลี่ยนแปลงจนก่อให้เกิดผลตอบแทนที่น้อยลงของสินทรัพย์ที่ลงทุนไป

  
  

• Inflation Risk

  ความเสี่ยงที่เกิดจากเงินเฟ้อซึ่งทำให้มูลค่าจริง ๆ ของเงินน้อยลงตามสภาพเศรษฐกิจ

  
  

• Political Risk

  ความเสี่ยงจากการเมืองและเหตุการณ์บ้านเมือง ซึ่งส่งผลเสียต่อธุรกิจและทำให้สินทรัพย์ลดมูลค่าลงตามไปด้วย

ค่า RR ที่ดีที่สุดในการเลือกลงทุนที่อยากแนะนำคือ RR=2 ขึ้นไป เนื่องจากเป็นค่าที่แสดงให้เห็นถึงความคุ้มค่าในการลงทุน ถ้าค่า Risk Reward Ratio น้อยกว่านี้ถือว่าสินทรัพย์นั้น ๆ มีความน่าสนใจน้อยลงเนื่องจากมีความเสี่ยงมากกว่าผลตอบแทนที่จะได้ แต่ทั้งนี้ควรพิจารณาร่วมกับปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น พื้นฐานของธุรกิจ, ความผันผวนของตลาด, %Win Ratio และกลยุทธ์ในการลงทุนของตัวเอง

ความสัมพันธ์ระหว่าง RR กับ Win Rate นั้น “ตรงกันข้ามกัน” เช่น หากต้องการได้ผลตอบแทนสูงแต่ความเสี่ยงต่ำ ค่า RR ต้องสูงขึ้น ส่วนค่า Win Rate จะลดต่ำลง ในขณะเดียวกันถ้าลดค่า RR ต่ำลง ค่า Win Rate ก็จะเพิ่มขึ้น

※ ตัวอย่าง

สมมติว่าเราใช้ค่า RR ที่ 3:1 และ Win Rate ของระบบเทรดอยู่ที่ 25% จะได้ว่า การเทรด 100 ครั้ง = โอกาสชนะ 25 ครั้ง + โอกาสแพ้ 75 ครั้ง

• เทรดชนะ 25 ครั้ง จะได้กำไร 25 x 3 (ค่าจาก RR) = 75

• เทรดแพ้ 75 ครั้ง จะขาดทุน 75 x 1 (ค่าจาก RR) = 75

หมายความว่า กำไรทั้งหมด = ขาดทุนทั้งหมด ดังนั้นแสดงว่าการเทรดครั้งนี้ไม่ได้กำไรหรือขาดทุนใด ๆ

สรุปได้ว่า หากต้องการได้กำไรจาก RR = 3:1 ควรต้องมี %Win Rate ของระบบอยู่ที่ 25% ขึ้นไปนั่นเองถึงจะเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า

ตารางแสดงค่า %Win Rate ขั้นต่ำ เพื่อไม่ให้ขาดทุน

• RR = 1:1

RR 1:1 หมายถึง ผลตอบแทนที่คาดหวังเท่ากับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น ค่า RR นี้เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ยอมรับความเสี่ยงได้ในระดับหนึ่ง แต่ไม่ต้องการเสี่ยงมากเกินไป แต่ถ้าอยากได้กำไรจากการเทรดไม่แนะนำให้ค่า RR นี้เนื่องจากเป็นการ Play Save เกินไป

• RR > 1

RR > 1 หมายถึง ผลตอบแทนที่คาดหวังมากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เช่น RR = 1.50 เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ยอมรับความเสี่ยงได้ในระดับปานกลาง และต้องการผลตอบแทนที่สูงขึ้น

• RR > 2

RR > 2 หมายถึง ผลตอบแทนที่คาดหวังมากกว่าความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นมาก เช่น RR = 3 เหมาะสำหรับนักลงทุนที่ยอมรับความเสี่ยงได้ในระดับสูง และต้องการผลตอบแทนที่สูงมากตามไปด้วย

อย่างไรก็ตามค่า RR ที่สูงมากก็ไม่ใช่สิ่งที่ดีเสมอไป เพราะมีความเสี่ยงสูงที่จะขาดทุนด้วย ส่วนค่า RR ต่ำก็ไม่ได้แปลว่าไม่เหมาะกับการลงทุนเสียทีเดียว เพราะยังมีผู้สามารถทำกำไรได้แม้สินทรัพย์นั้นจะมีค่า RR ที่ต่ำ แต่ต้องอาศัยทักษะและระบบที่แม่นยำมากขึ้น (มี %Win Rate สูง) ดังตารางที่แสดงไปข้างต้น

RR คือ อัตราส่วนเทียบผลตอบแทนที่คาดว่าจะได้รับกับความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งเป็นตัววัดว่าการลงทุนหรือกลยุทธ์การเทรดนั้นคุ้มค่าแค่ไหน ถ้าอัตราส่วนสูงก็แสดงว่าคุ้มค่ามาก แต่ถ้าอัตราส่วนต่ำก็แสดงว่าคุ้มค่าน้อย ดังนั้น นักลงทุนและเทรดเดอร์จึงควรใช้ RR เป็นตัวช่วยในการตัดสินใจลงทุนหรือเลือกกลยุทธ์การเทรด เพื่อให้การลงทุนหรือกลยุทธ์นั้น ๆ มีโอกาสประสบความสำเร็จมากขึ้น อีกทั้งควรพิจารณาร่วมไปกับตัวชี้วัดด้านการลงทุนอื่น ๆ เพื่อให้ตัดสินใจได้อย่างรัดกุมมากยิ่งขึ้น