ดัชนีราคาผู้บริโภค คืออะไร ส่งผลต่อกลยุทธ์การลงทุนได้อย่างไร

ก่อนจะเข้าบทความเรามาทำความรู้จักกับดัชนีผู้บริโภคหรือ CPI ที่ย่อมาจาก Consumer Price Index  กันก่อนว่ามีความเป็นมาอย่างไร นักลงทุนบางคนอาจจะยังรู้จักไม่มากนัก บทความนี้ได้หาคำตอบมาให้นักลงทุนหมดแล้ว

ดัชนีผู้บริโภคหรือ (CPI) เป็นดัชนีชี้วัดตัวเลขสถิติทางเศรษฐกิจ ที่ใช้วัดการเปลี่ยนแปลงของราคาสินค้าและบริการว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปมากน้อยแค่ไหนในแต่ละช่วงเวลา เช่น 

   - ในปัจจุบันเปรียบเทียบกับราคาในปีที่กำหนดไว้เป็นปีฐาน 

   - เทียบกับเดือนปัจจุบันที่ผ่านมา

   - เทียบดัชนีเฉลี่ยกับช่วงเดียวกันของปีก่อน

โดย CPI จะเป็นตัววัดมูลค่ารวมในระบบเศรษฐกิจ ทำการวัดกำลังซื้อของหน่อยสกุลเงินของประเทศ ในการคำนวณนั้นจะนำค่าเฉลี่ยของราคาสินค้าและบริการมีใช้คำนวณ CPI ต่อมาก็ได้มีการใช้กันอย่างเป็นวงกว้าง อย่างเช่น คนว่างงาน ผู้ทำอาชีพอิสระ ฯลฯ เพื่อใช้เป็นตัวบ่งชี้สถานะทางเศรษฐกิจ เป็นตัวสะท้อนเงินเฟ้อทางเศรษฐกิจให้เห็นถึงภาวะเงินเฟ้อหรือมูลค่าของเงิน แล้วสามารถนำไปใช้ให้นักลงทุนปรับพอร์ตรับมือกับเงินเฟ้อได้ด้วย

• ดัชนีราคาผู้บริโภคมีกี่ประเภท

• ประโยชน์และข้อจำกัดของดัชนีราคาผู้บริโภค

ประโยชน์ของ CPI

    - ใช้วัดภาวะอัตราเงินเฟ้อระดับจังหวัดและประเทศ

    - เป็นแนวทางมาตรฐานในการปรับค่าจ้าง เงินเดือน บำเหน็จ บำนาญ และเงินช่วยเหลือสวัสดิการสังคมในรูปแบบต่าง ๆ 

    - เป็นแนวทางในการปรับค่าจ้างแรงงาน เงินเดือนของข้าราชการและเอกชน

    - ใช้ในการหาค่าของเงินหรือมูลค่าที่แท้จริง (Real value) ของประชาชน

    - ใช้วัดค่าครองชีพของประชากรทุกระดับรายได้

    - ใช้เป็นแนวทางในการวิจัย  พยากรณ์การตลาด  และราคาสินค้าต่าง ๆ ประกอบการพิจารณากำหนดนโยบายการเงินและการคลังของประเทศ

ข้อจำกัดของ CPI

     - ดัชนีราคาผู้บริโภค CPI ใช้วัดเฉพาะการเปลี่ยนแปลงราคาแท้จริงของสินค้าและบริการแต่ไม่มีผลต่อการวัดปัจจัยอื่น ๆ 

     - ใช้วัดการเปลี่ยนแปลงราคาสินค้าที่ซื้อขายกันในกลุ่มคนทำงานและมีรายได้ระดับกลางเท่านั้น     ไม่สามารถนำไปใช้กับผู้มีรายได้ระดับอื่นหรือใช้กับคนทั่วไปได้ 

     - ไม่สามารถใช้แทนดัชนีราคาผู้บริโภคกลุ่มหนึ่งกลุ่มใดหรือบุคคลหนึ่งได้ เนื่องจากพฤติกรรมการบริโภคแบบกลุ่มมีลักษณะแตกต่างกัน

• พารามิเตอร์ใดที่ส่งผลต่อ CPI 

ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อดัชนีราคาผู้บริโภคคือ อัตราแลกเปลี่ยน ปริมาณของค่าเงิน การว่างงาน เศรษฐกิจ รายได้ประชาชาติ ที่จะเป็นเครื่องมือในการอธิบายอัตราการ เจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศไทย และพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็นการจับจ่ายใช้สอยสินค้าอุปโภค-บริโภคต่าง ๆ 

ตัวอย่างเช่น 

   - อัตราแลกเปลี่ยน อาจส่งผลกระทบทั้งทางบวกและทางลบต่อเศรษฐกิจไทย อัตราแลกเปลี่ยนที่เปลี่ยนแปลงขึ้นอย่างรวดเร็ว จะทำให้รายได้จากการส่งออกที่แปลงเป็นมูลค่าเงินบาทลดลง รวมไปถึงส่งผลต่อเนื่องไปยังค่าจ้างแรงงาน ตลอดจนราคาสินค้าเกษตรและราคาน้ำมันที่ปรับตัวสูงขึ้นอีกด้วย

   - อัตราการว่างงาน ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อ CPI เนื่องจากการบริโภคและการลงทุนลดลง ไม่เกิดการกระจายรายได้ทำให้เกิดปัญหาทางสังคม จนนำไปสู่ความสั่นคลอนเสถียรภาพของรัฐบาล ซึ่งรวมไปถึงการเติบโตทางเศรษฐกิจด้วย

• ประวัติดัชนีราคาผู้บริโภคในประเทศไทย

การจัดทำดัชนีราคาผู้บริโภค CPI ในประเทศไทย จัดทำโดยกรมการสนเทศ ในปี พ.ศ. 2486 แต่เป็นการใช้งานเฉพาะภายในหน่วยงานเท่านั้น ต่อมาถึงได้มีการเผยแพร่ ในปี พ.ศ. 2491 โดยใช้ปี พ.ศ. 2491 มาเป็นฐานการพัฒนาปรับปรุงการจัดทำดัชนีราคา จนมาเป็นดัชนีราคาผู้บริโภคในปัจจุบันนั่นเอง จากนั้นได้มีการพัฒนาปรับปรุงดัชนีราคา CPI มาเรื่อย ๆ จนปัจจุบันสามารถแบ่งได้เป็น 3 ระยะ

ระยะที่ 1  ระยะเริ่มต้น  (ปี 2486 - 2504)

   - เป็นการจัดทำดัชนีค่าครองชีพขึ้นมา เพื่อวัดการเปลี่ยนแปลงค่าใช้จ่ายของคนงาน ข้าราชการรายได้น้อยในกรุงเทพฯ มีรายการสินค้าที่สำรวจเพียง 21 รายการเท่านั้น  

   - ต่อมาได้จัดทำดัชนีราคาขายปลีก เป็นการคำนวณแบบง่าย ๆ เป็นราคาเฉลี่ยสัมพัทธ์ของสินค้า  58  ชนิด

ระยะที่  2  ระยะพัฒนา  (ปี  2505 – 2519)

เริ่มเข้าสู่ยุคการปฎิรูป มีการจัดทำดัชนีผู้บริโภคครั้งใหญ่ 

   - มีการสำรวจรายจ่ายของครอบครัวเฉพาะในเขตพื้นที่ เพื่อนำมาคำนวณน้ำหนักดัชนีราคาผู้บริโภค CPI และปรับปรุงดัชนีผู้บริโภคมาจนถึงปัจจุบัน

   - นำผู้เชี่ยวชาญทางสถิติมาช่วยปรับปรุงให้คำแนะนำ และเพิ่มรายการสินค้าเป็น 232 รายการ  

ระยะที่  3  ระยะสืบสานและก้าวหน้า  (ปี  2519 – ปัจจุบัน)

   - ระยะที่  3 นี้ มีการจัดทำดัชนีราคาผู้บริโภค CPI เข้าสู่ระบบสากลแล้ว และมีการปรับปรุงเป็นระยะ ๆ มาตลอด เพื่อให้สอดคล้องกับพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไป

CPI ของประเทศไทยในปี 2564

ที่มา:price.moc.go.th

ดัชนีราคาผู้บริโภคเดือนธันวาคม 2564 เท่ากับ 101.86 (ปีฐาน 2562 = 100)

อัตราเงินเฟ้อเดือนธันวาคม 2564เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันของปีก่อน สูงขึ้นร้อยละ 2.17 (YoY) เป็นการสูงขึ้นในอัตราที่ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับเดือนที่ผ่านมา (พฤศจิกายน 2564 สูงขึ้น ร้อยละ 2.71)

CPI ของประเทศไทยในปี 2565

ที่มา:price.moc.go.th

ดัชนีราคาผู้บริโภคเดือนธันวาคม 2565 เท่ากับ 107.86 (ปีฐาน 2562 = 100)

ดัชนีราคาผู้บริโภคของไทย เดือนธันวาคม 2565 เท่ากับ 107.86 เมื่อเทียบกับเดือน เดียวกันของปีก่อนอัตราเงินเฟ้อทั่วไปสูงขึ้นร้อยละ 5.89 (YoY) (พฤศจิกายน 2565 สูงขึ้น ร้อยละ 5.55)

ตาราง สรุปดัชนีเศรษฐกิจการค้า ปี 2564 - 2566

ดัชนีราคาผู้บริโภค เดือนมกราคม 2566 เท่ากับ 108.18 เมื่อเทียบกับเดือนเดียวกันของปีก่อน อัตราเงินเฟ้อทั่วไป สูงขึ้นร้อยละ 5.02(YoY) เป็นการสูงขึ้นในอัตราที่ชะลอตัวของสินค้าในหมวดอื่น ๆ ที่ ไม่ใช่อาหารและเครื่องดื่ม สูงขึ้น ร้อยละ 3.18 (YoY) (เดือนธันวาคม 2565 สูงขึ้นร้อยละ 3.87)

การคาดการณ์ CPI สำหรับประเทศไทยในปี 2566

ประเมินการคาดการณ์ CPI เศรษฐกิจไทยปี 2566 เติบโตที่ 3.4% จะฟื้นตัวต่อเนื่อง จากปี 2565 ที่ขยายตัวได้ 3.2% โดยแรงขับเคลื่อนหลักของเศรษฐกิจจะถูกเปลี่ยนผ่าน ไปสู่ภาคการท่องเที่ยวซึ่งเป็นเครื่องยนต์เดียวจึงฟื้นตัวได้ไม่เต็มที่มาก แต่คาดว่าจำนวนของนักท่องเที่ยวต่างชาติจะปรับตัวดีขึ้นต่อเนื่องโดยอาจแตะระดับ 22.5 ล้านคน อย่างไรก็ตาม จากแรงกดดันของเศรษฐกิจโลกที่อ่อนแรงลงจะกระทบต่อการส่งออกซึ่งอาจขยายตัว เพียง 0.7% เท่าน้ัน ส่วนค่าเงินบาทยังเผชิญความผันผวนจากการคาดการณ์นโยบาย การเงินของสหรัฐฯ โดยมีการประเมินว่าค่าเงินบาทจะอยู่ในช่วง 33.75-36.50 บาท/ดอลลาร์สหรัฐฯ อีกทั้งต้องเผชิญความท้าทายจากการเปลี่ยนผ่านเชิงนโยบายสู่ภาวะปกติ โดยเฉพาะมาตรการทางการเงิน ซึ่งธนาคารแห่งประเทศไทยได้ปรับค่าธรรมเนียม FIDF กลับสู่ระดับเดิมที่ 0.46% ตั้งแต่เดือนมกราคม 2566 ที่ผ่านมา ควบคู่ไปกับการปรับขึ้น อัตราดอกเบี้ยนโยบายที่คาดว่า ณ สิ้นปี 2566 จะขึ้นไปสู่ระดับ 2.00% เพื่อจัดการกับเงิน เฟ้อที่ยังมีแนวโน้มอยู่ในระดับสูง จึงเป็นยุคดอกเบี้ยขาขึ้นเต็มตัว

การที่ค่า CPI สูงขึ้น จะเป็นตัวผลักดันให้เฟดขึ้นอัตราดอกเบี้ยรุนแรงมากขึ้น ตัวเลข CPI ครั้งล่าสุด คือ 0.3% และเมื่อรายงาน CPI ออกมาแล้วจะทำให้เกิดความผันผวนเป็นอย่างมากในตลาดการลงทุน จากตัวเลขที่สูงขึ้นจะทำให้นักลงทุนหันไปกระจายความเสี่ยงกับตลาดคริปโตฯ กองทุน และตลาดหุ้นแทน 

ในทางกลับกันหากตัวเลขการปรับอัตราดอกเบี้ยออกมาต่ำกว่าที่คาดการณ์เอาไว้ จะเป็นข้อบ่งชี้ว่าการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยครั้งก่อนได้ค่อย ๆ ลดอัตราเงินเฟ้อลง ผลกระทบคือค่าเงินดอลลาร์จะแข็งค่าขึ้นและทำให้สกุลเงินอื่น ๆ รวมถึงสกุลเงินดิจิทัลและสินค้าโภคภัณฑ์อ่อนค่าลง

ตลอดจนการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยของสหรัฐฯ ส่งผลต่อการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยของไทยอีกด้วย แน่นอนว่าส่งผลกระทบต่อทิศทางราคาสินทรัพย์อย่างแน่นอน เมื่อมีการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ย ย่อมดึงดูดเม็ดเงินให้เข้ามาลงทุนในสินทรัพย์การเงินที่เป็นสกุลเงิน USD ทำให้สกุลเงิน USD แข็งค่า และการแข็งค่าของสกุลเงิน USD ส่งผลให้ต้นทุนสินค้าโภคภัณฑ์ภายในประเทศสูงขึ้น จึงส่งผลให้ความต้องการสินค้าที่มีราคาสูงลดน้อยลงและสินค้าที่มีราคาต่ำกว่าจากนอกประเทศเพิ่มมากขึ้น ทำให้ส่งผลต่อค่า CPI ภายในประเทศตามมานั่นเอง

อัตราเงินเฟ้อทำให้ผลตอบแทนจากการลงทุนนั้นลดลง โดยช่วงที่อัตราเงินเฟ้อเพิ่มสูงขึ้น ผลตอบแทนจากสินทรัพย์ต่าง ๆ ที่หักด้วยอัตราเงินเฟ้อนั้นมักจะติดลบไปด้วย และทำให้การวางแผนการลงทุนนั้นมีความไม่แน่นอนมากยิ่งขึ้น เนื่องจากไม่อาจคาดการณ์ได้แน่นอนว่าจะต้องลงทุนด้วยจำนวนเท่าไหร่เพื่อให้ไปถึงเป้าหมายที่ตั้งใจไว้ซึ่งเป็นผลมาจากผลตอบแทนที่เปลี่ยนไป อีกทั้งยังอาจส่งผลให้ธนาคารกลางปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยนโยบายเพื่อชะลอเงินเฟ้อ ทำให้ส่งผลกระทบในทางลบต่อตลาดหุ้นด้วย เนื่องจากการเพิ่มดอกเบี้ย จะทำให้ต้นทุนทางการเงินของบริษัทจดทะเบียนสูงขึ้นตามนั่นเอง 

• ผลบวกบางประการของอัตราเงินเฟ้อ 

อัตราเงินเฟ้อทำให้เราทำกำไรจากการลงทุนในหุ้นเพื่อจัดการกับความเสี่ยงได้ เพราะการถือเงินสดไว้กับตัวเองนั้นจะทำให้มูลค่าของเงินที่เราถือไว้นั้นลดลง หลายคนจึงเลือกลงทุนผ่านหุ้น 

   - กลุ่มธนาคาร SCB, KBANK, BBL

   - กลุ่มประกัน BLA, TIPH

   - กลุ่มส่งออกอาหาร  ASIAN, CFRESH

หุ้นกลุ่มพวกนี้จะได้รับประโยชน์โดยตรง นอกจากจะเน้นลงทุนในกลุ่มหุ้นแล้ว ยังสามารถทำกำไรได้จากการลงทุนเทรดทองคำ เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการลงทุนเพื่อเก็งกำไร เพราะซื้อง่าย ขายคล่อง และจับต้องได้ ไม่ว่าจะเป็น 

   - การลงทุนในทองคำแท่ง

   - การลงทุนทองคำผ่านกองทุนรวม และ สัญญาซื้อขายล่วงหน้า (Gold Futures)

   - การเทรดทองคำออนไลน์ สามารถซื้อขายได้สะดวก 

ปัจจุบันมีผู้ให้บริการผ่านโบรกเกอร์ที่น่าเชื่อถือมากมาย เช่น โบรกเกอร์ Mitrade เป็นแพลตฟอร์มเทรดที่ใช้งานง่าย และยังสามารถเลือกการเทรดได้หลากหลาย เช่น เทรดฟอเร็กซ์ สินค้าโภคภัณฑ์ ดัชนี หุ้น และตราสารทางการเงินยอดนิยมอื่น ๆ อีกมากมายบน Mitrade

เมื่อภาวะเงินเฟ้อเกิดขึ้น อย่าเก็บเงินสดไว้ที่บ้าน ทางที่ดีให้นำเงินไปฝากธนาคารโดยการกินดอกเบี้ยไปเรื่อย ๆ อย่าไปฝากแบบระยะยาว และเลือกลงทุนในตราสารหุ้นต่าง ๆ ที่ได้กำไรจากภาวะเงินเฟ้อ จะมีการลงทุนอะไรบ้าง ไปดูกันเลย

      - กองทุนรวม แนะนำให้กระจายุความเสี่ยงผ่านการลงทุนในหลายสินทรัพย์ ที่มีผู้จัดการกองทุนจัดสรรพอร์ตการลงทุนให้ เป็นวิธีที่สะดวกสำหรับนักลงทุนที่อยากลงทุนแต่มีเวลาน้อย 

      - ลงทุนในตราสารหนี้ แต่ไม่ควรถือตราสารหนี้ในระยะยาวมากเกินไปในช่วงอัตราดอกเบี้ยขาขึ้น เพราะการปรับนโยบายดอกเบี้ยขึ้น อัตราดอกเบี้ยในตลาดการเงินต้องมีการปรับเพิ่มตามไปด้วย  แต่อาจจะต้องเลือกประเภทของตราสารหนี้ที่เป็น Floating Rate bond หรือ Inflation Linked Bond ที่จะมีการปรับอัตราดอกเบี้ยที่จ่ายในแต่ละงวดตามอัตราดอกเบี้ย

      - เทรดทองคำ หลายคนรู้กันดีว่าทองคำเป็นสิ่งที่ต่อสู้กับเงินเฟ้อได้เป็นอย่างดีเลย ยิ่งเงินเฟ้อสูงราคาทองยิ่งเติบโต สามารถลงทุนได้ในระยะยาวอีกด้วย แนะนำเลยการเทรดทองในช่วงภาวะเงินเฟ้อน่าสนใจมาก

      - ลงทุนในอสังหาริมทรัพย์ จะทำผลตอบแทนได้ดีในช่วงที่เกิดเงินเฟ้อได้เช่นกัน เนื่องจากราคาสินทรัพย์ปรับเพิ่มขึ้น ทำให้ราคาที่ดินปรับตัวเพิ่มสูงขึ้นได้ 

      - ลงทุนหุ้น ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับนักลงทุนในภาวะเงินเฟ้อ แต่ก็ต้องเลือกหุ้นที่มีความปลอดภัยสูง อาทิเช่น

อย่างสุดท้ายเลือกลงทุนใน Cryptocurrency ก็เป็นการป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อได้นะ เพราะว่าเหรียญ Bitcoin มีจำนวนจำกัด ทำให้มีความต้องการซื้อมากขึ้น ก็จะเป็นการนำไปสู่ราคาของ Cryptocurrency ที่มากขึ้นตามไปด้วย

และทั้งหมดนี้เป็นคำแนะนำเบื้องต้นของการลงทุนภายใต้สภาวะเศรษฐกิจเงินเฟ้อในปี 2566 ผู้เขียนหวังว่านักลงทุนทุกคนจะนำข้อมูลการลงทุนไปปรับใช้ให้เข้ากับชีวิตประจำวัน และเลือกจัดการพอร์ตการลงทุนของตนเองให้เข้ากับสภาวะของตลาดนะคะ 

อ้างอิง：krungthai