นิเคอิ225(Nikkei 225) คืออะไร?

ดัชนี Nikkei 225  เป็นหนึ่งในดัชนีที่สำคัญที่สุดในโลกโดยที่นักลงทุนสามารถใช้ดัชนี Nikkei 225 เป็นตัวชี้วัดสภาวะตลาดหุ้นของญี่ปุ่นโดยรวม ดัชนี Nikkei 225 นั้นประกอบไปด้วยหุ้นของ 225 บริษัทชั้นนำในญี่ปุ่นที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ Tokyo Stock Exchange เช่น Hitachi, Fujitsu, Panasonic, Sharp, Toyota ถ้าจะเทียบกันแล้วก็จะคล้ายกับดัชนี SET50 ของบ้านเราที่ประกอบไปด้วย 50 หุ้นชั้นนำอย่าง KBANK, PTT , CPF เป็นต้น

โดยดัชนี Nikkei 225 เริ่มใช้ตั้งแต่วันที่ 7 เดือนกันยายน 2493 หรือ 72 ปีก่อน ซึ่งถือได้ว่าเป็นดัชนีหุ้นที่เก่าแก่ที่สุดในเอเชีย โดยที่ดัชนีมีการคำนวนย้อนหลังไปจนถึงวันที่ 16 เดือนพฤษภาคม 2492 ซึ่งเป็นวันที่ตลาดหลักทรัพย์ญี่ปุ่นเปิดทำการอีกครั้งหลังจากสงครามโลกครั้งที่สอง โดยในตอนแรกนั้นตลาดหลักทรัพย์โตเกียวเป็นผู้จัดทำและคำนวนดัชนีก่อนแล้วจึงค่อยส่งมอบต่อให้หนังสือพิมพ์ Nihon Keizai Shimbun (The Nikkei) รับช่วงคำนวนและรายงานต่อเป็นประจำทุกวันตั้งแต่ปี 2513 เป็นต้นมา

จากข้อมูลดัชนีรายเดือนพบว่า ดัชนีได้เคยขึ้นไปถึงจุดสูงสุด ที่ระดับ 38,916 ณ สิ้นเดือนธันวาคมปี 2532 จากภาวะฟองสบู่ในตลาดหลักทรัพย์ญี่ปุ่นและลงไปแตะจุดต่ำสุดที่ระดับ 7,568 ณ สิ้นเดือนกุมภาพันธ์ 2552 หลังจากเกิดวิกฤติทางเศรษฐกิจ subprime crisis ในสหรัฐ โดยในปัจจุบัน ณ สิ้นเดือนตุลาคม 2565  ดัชนี Nikkei 225 อยู่ที่ระดับ 27,587 โดยได้ไต่ระดับเพิ่มขึ้นต่อเนื่องจากจุดต่ำสุดถึง 264.5% ในช่วง 13 ปีที่ผ่านมา ถึงดัชนีจะไต่ระดับขึ้นมาอย่างต่อเนื่องแต่ก็ยังไม่เคยกลับไปที่จุดสูงสุดได้เลย

จากข้อมูลใน Nikkei Stock Average Index Guidebook อัฟเดท ณ วันที่ 3 ตุลาคม 2565 ดัชนี Nikkei 225 ถูกคำนวนจากราคาเฉลี่ยถ่วงน้ำหนักของหุ้น 225 ตัวในดัชนีทุกๆ 5 วินาทีโดยที่

ราคาหุ้นที่ปรับแล้ว = ราคาหุ้น x ปัจจัยปรับราคา

มูลค่าดัชนี = ผลรวมของราคาหุ้นที่ปรับแล้ว / ตัวหาร

หุ้นที่จะถูกนำเข้าไปรวมในการคำนวนมูลค่าดัชนีนั้นจะถูกคัดเลือกผ่านสองวิธีด้วยกันคือ 

1. การประเมินประจำปี (periodic review) 

2. การเข้าไปแทนหุ้นที่ถูกคัดออก (extraordinary replacement)

สำหรับการทบทวนประจำปีนั้นจะมีจัดขึ้นปีละสองครั้งในช่วงเดือนมกราคมและกรกฏาคมและมีผลบังคับใช้ในช่วงเดือน

เมษายนและตุลาคมตามลำดับ โดยหุ้นที่มีสภาพคล่องน้อยจะถูกคัดออกและหุ้นที่มีสภาพคล่องมากจะถูกนำเข้าไปรวมในดัชนี

แทน โดยสภาพคล่องนั้นสามารถวัดได้จากสองปัจจัยคือมูลค่าการซื้อขายหุ้นโดยรวมและความผันผวนของราคาหุ้น หุ้นที่มี

สภาพคล่องน้อยจะมีมูลค่าการซื้อขายน้อยและมีความผันผวนของราคาหุ้นสูงกว่าหุ้นที่มีสภาพคล่องมาก นอกจากสภาพ

คล่องแล้วการเลือกหุ้นเข้าดัชนีนั้นควรจะทำให้แต่ละอุตสาหกรรมมีจำนวนหุ้นที่สมดุลกันเพื่อให้ดัชนีนั้นสามารถใช้เป็น

ตัวแทนวัดสภาวะตลาดหุ้นและเศรษฐกิจของญี่ปุ่นได้อย่างใกล้เคียงที่สุด

สำหรับกรณีที่มีการเพิ่มหุ้นเข้าไปเพื่อแทนหุ้นที่ถูกคัดออกนั้นส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในกรณีที่หุ้นเดิมในดัชนีถูกถอดถอนออกจาก

ตลาดหลักทรัพย์ ไม่ว่าจะมาจากการปรับโครงสร้างทางธุรกิจเช่น การถูกควบรวมกิจการหรือหุ้นถูกย้ายไปจดทะเบียนที่ตลาด

อื่นเป็นต้น ขั้นตอนการคัดเลือกหุ้นใหม่เข้ามาแทนที่ก็จะคล้ายกับกรณีทบทวนประจำปีคือเลือกจากปริมาณสภาพคล่องและ

จะต้องมาจากอุตสหกรรมเดียวกันกับหุ้นเดิมที่ถูกนำออกเพื่อทำให้จำนวนหุ้นในแต่ละอุตสาหกรรมยังคงจำนวนเท่าเดิม

ข้อมูลจากเว็บไซต์ของ Nikkei 225 Index Components - Nikkei Indexes แสดงให้เห็นว่าดัชนี Nikkei 225 นั้นประกอบไปด้วยหุ้นจาก 36 อุตสาหกรรมซึ่งถูกจัดรวมเป็น 6 หมวดหมู่ใหญ่ได้แก่ กลุ่มเทคโนโลยี การเงิน สินค้าอุปโภคบริโภค สินค้าทุน กลุ่มวัสดุและภาคการขนส่ง โดยข้อมูล ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2565 หุ้นกลุ่มเทคโนโลยีนั้นจะมีน้ำหนักสัดส่วนมากที่สุดเกือบครึ่งหนึ่งของดัชนีตามมาด้วยหุ้นกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภคและวัสดุ ในขณะที่หุ้นกลุ่มการเงินและการขนส่งสาธรณูปโภคมีสัดส่วนน้อยที่สุดเพียงแค่ 2% ของดัชนี 

สัดส่วนและจำนวนหุ้นของแต่ละอุตสาหกรรมในดัชนี Nikkei 225

* ข้อมูล ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2565

จำนวนหุ้นแบ่งตามขนาดของบริษัทในดัชนี Nikkei 225

* นับจากอันดับ market cap ของหุ้นที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์โตเกียว

ปัจจัยพื้นฐานของหุ้นในดัชนี Nikkei 225 โดยเฉลี่ย

* ข้อมูล ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2565

ถึงแม้ว่าหุ้นกลุ่มเทคโนโลยีจะมีสัดส่วนมากที่สุด แต่หุ้นตัวที่มีสัดส่วนใหญ่ที่สุดในดัชนีกลับเป็นบริษัท Fast Retailing 

Co.,Ltd. ซึ่งอยู่ในกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภคเป็นผู้ผลิตและจัดจำหน่ายเสื้อผ้าแบรนด์ Uniqlo นั่นเอง

* ข้อมูล ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2565

ดัชนี Nikkei 225 นั้นจะเคลื่อนไหวไปตามราคาของหุ้นแต่ละตัวที่ประกอบอยู่ในดัชนี ดังนั้นเราจะต้องดูว่าปัจจัยอะไรบ้างที่จะกระทบราคาหุ้นแต่ละตัว โดยปัจจัยหลักๆ ประกอบไปด้วย

1. เศรษฐกิจโลก 

เนื่องจากญี่ปุ่นเป็นประเทศที่เน้นการส่งออกเป็นหลัก ดังนั้นสภาวะเศรษฐกิจของประเทศคู่ค้าจึงส่งผลกระทบโดยตรงต่อเศรษฐกิจของญี่ปุ่น ข้อมูลจาก World Bank รายงานว่าญี่ปุ่นส่งออกไปประเทศสหรัฐอเมริกามากเป็นอันดับหนึ่ง ตามมาด้วยประเทศจีน ดังนั้นสภาวะเศรษฐกิจของ 2 ประเทศนี้จึงมีความสำคัญต่อเศรษฐกิจญี่ปุ่นมาก

2. เศรษฐกิจญี่ปุ่น 

เราจำเป็นต้องติดตามตัวเลขการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ (GDP) ถ้าเศรษฐกิจเติบโตได้ดี จะส่งผลให้บริษัทสามารถทำกำไรได้ดีขี้นและจะส่งผลบวกกับราคาหุ้นโดยตรง

3. นโยบายการเงิน 

การที่ญี่ปุ่นใช้นโยบายการเงินผ่อนคลายโดยกดให้อัตราดอกเบี้ยอยู่ในระดับต่ำจะช่วยลดต้นทุนการดำเนินงานให้กับบริษัทจดทะเบียนและเพิ่มระดับกำไรซึ่งจะเป็นผลดีต่อราคาหุ้น เราจำเป็นต้องจับตาทิศทางนโยบายทางการเงินว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงในอนาคตหรือหรือมีการขึ้นดอกเบี้ยหรือไม่

4. นโยบายการคลัง 

ซึ่งเราดูที่การใช้จ่ายลงทุนภาครัฐและการเก็บภาษี การลงทุนภาครัฐที่มากและเก็บภาษีน้อยจะส่งผลกระตุ้นเศรษฐกิจและการประกอบการของบริษัทในแง่บวก โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมที่ได้รับผลบวกจากนโยบายต่างๆของภาครัฐ

5. สภาวะของแต่ละอุตสาหกรรม

การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ นโยบายภาครัฐ พฤติกรรมผู้บริโภค การแข่งขันในอุตสาหกรรม เป็นตัวอย่างของปัจจัยที่จะส่งผลกระทบต่อแต่ละอุตสาหกรรมโดยตรงที่เราควรคำนึงถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมเทคโนโลยีซึ่งมีสัดส่วนเกือบครึ่งของดัชนีโดยรวม ซึ่งจะได้รับผลกระทบมากถ้าระดับเงินเฟ้อสูงและมีการกีดกันทางการค้าระหว่างประเทศ เป็นต้น

6. ผลประกอบการของบริษัทจดทะเบียน

เป็นปัจจัยที่สำคัญที่ส่งผลโดยตรงต่อราคาหุ้น ซึ่งเราควรดูผลประกอบการของ 225 บริษัทที่อยู่ในดัชนีเป็นหลัก 

7. อัตราแลกเปลี่ยน 

เนื่องจากญี่ปุ่นเป็นประเทศที่เน้นการส่งออกเป็นหลัก ถ้าเงินเยนแข็งค่าจะทำให้สินค้าญี่ปุ่นดูแพงขึ้นในตลาดต่างประเทศ การขายสินค้าได้น้อยลงจะทำให้รายได้ของบริษัทจดทะเบียนลดลงและส่งผลให้ราคาหุ้นลดลงตามไปด้วย ในทางกลับกันถ้าเงินเยนอ่อนค่าจะทำให้สินค้าญี่ปุ่นมีราคาถูกลงในตลาดต่างประเทศทำให้ยอดขายเพิ่มขึ้น

8. ราคาน้ำมัน

ญี่ปุ่นเป็นประเทศที่พึ่งพาการนำเข้าน้ำมันมากและการที่ราคาน้ำมันโลกปรับตัวสูงขึ้นย่อมส่งผลต่อต้นทุนการผลิตและผลประกอบการบริษัทโดยตรง

1. เปิดโอกาศให้เราเราสามารถเป็นเจ้าของหุ้นของบริษัทยักษ์ใหญ่ต่าง ๆ ของญี่ปุ่นได้ทางอ้อม

ถ้าเราเชื่อมั่นว่าเศรษฐกิจญี่ปุ่นจะสามารถเติบโตได้ดีในอนาคตและต้องการซื้อหุ้นญี่ปุ่นแต่ไม่ต้องการเสียเวลาบริหารพอร์ตเอง

เราสามารถลงทุนโดยตรงในดัชนี Nikkei 225

2. สภาพคล่องสูง

เนื่องจากหลักเกณฑ์การเลือกหุ้นเข้าสู่ดัชนี Nikkei 225 นั้นจะถูกเลือกจากหุ้นที่มีสภาพคล่องสูง ดังนั้นจะทำให้รายจ่ายในการทำธุรกรรมซื้อขายหุ้นแต่ละตัวในดัชนีต่ำ โดยมี bid-ask spread แคบ price impact น้อยทำในการลงทุนมีประสิทธิภาพมากขึ้น (สำหรับกรณีการลงทุนในกองทุนรวม)

3. กระจายความเสี่ยง

เราสามารถกระจายความเสี่ยงจากการลงทุนเฉพาะในตลาดประเทศไทยออกไปได้โดยการลงทุนในต่างประเทศ ถ้าประเทศไทยมีปัญหาด้านการเมือง ดัชนี SET50 อาจปรับตัวลงในขณะที่ ดัชนี Nikkei 225  จะไม่ได้รับผลกระทบ

อย่างไรก็ดีการลงทุนในดัชนี Nikkei 225 นั้นมีความเสี่ยงสูงเนื่องจากถึงได้ว่าเป็นหนึ่งในดัชนีที่มีความผันผวนมากที่สุดในตลาดซึ่งอาจทำให้เราต้องติดตามตลอดถ้าต้องการเทรดระยะสั้น แต่ความผันผวนที่มากก็นำมาซึ่งความเป็นไปได้ในการทำกำไรที่มากขึ้นด้วย

นักลงทุนไม่สามารถลงทุนในดัชนี Nikkei 225 ได้โดยตรงแต่สามารถลงทุนผ่านทาง 2 ช่องทางคือ Exchange Traded Fund (ETF) และ Contract of Difference (CFD) 

1. Exchange Traded Fund (ETF)

บริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนหลายแห่งเปิดให้ลงทุนในกองทุนรวมที่นำเงินไปลงทุนในหุ้นตามดัชนี Nikkei 225 ตามละเอียดดังต่อไปนี้

* ข้อมูล ณ วันที่ 31 ตุลาคม 2565

อย่างไรก็ดีการลงทุนใน Nikkei 225 Exchange Traded Fund มีความเสี่ยงที่ควรคำนึงถึงได้แก่ความเสี่ยงจากการดำเนินงานของผู้ออกหลักทรัพย์ ความเสี่ยงจากสภาพคล่อง ความเสี่ยงที่เกิดจากการที่กองทุนไม่สามารถลงทุนใน Nikkei 225 Exchange Traded Fund ได้อีกต่อไป ความเสี่ยงจากการเข้าทำธุรกรรมสัญญาซื้อขายล่วงหน้าของเงินลงทุนต่างประเทศ ความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน เป็นต้น

2. Contract of Difference (CFD) 

สัญญาส่วนต่างหรือ Contract of Difference เป็นตราสารทางการเงินชนิดหนึ่งที่เราสามารถทำกำไรจากการเคลื่อนไหวของราคาหุ้น ดัชนี และสินค้าโภคภัณฑ์ต่างๆโดยที่ตัวเราไม่จำเป็นที่จะต้องเป็นเจ้าของทรัพย์สินดังกล่าว เพียงแค่เราถือสัญญาไว้ เราก็สามารถทำกำไรได้ด้วยการวางหลักประกันเพียงแค่บางส่วน ยกตัวอย่างเช่นในกรณีนี้ เราไม่จำเป็นต้องมีเงินลงทุนสูงขนาดที่จะสามารถซื้อหุ้น 225 ตัวในดัชนี Nikkei 225 ได้ แต่ถ้าเราคาดว่าระดับดัชนีจะเพิ่มขึ้นให้เราซื้อ CFD ไว้ถ้าดัชนีปรับตัวสูงขึ้นเราจะสามารถทำกำไรโดยการขายและได้รับกำไรส่วนต่างเป็นเงินสดเข้าบัญชี แต่ถ้าราคาลดลงเราจะขาดทุนและต้องจ่ายค่าส่วนต่างเฉพาะที่ขาดทุน ซึ่งโดยรวมแล้วการซื้อขาย CFD เป็นการลงทุนที่ใช้เงินทุนต่ำ แต่ก็มีความเสี่ยงสูงเช่นเดียวกัน เนื่องจากการวางเงินประกันน้อยมากเมื่อเทียบกับมูลค่าเงินลงทุนจริง เช่น 1 ต่อ 100 ซึ่งหมายความว่า มีเงินวางประกันไว้ 100 บาท จะสามารถเก็งกำไรดัชนีมูลค่า 10,000 บาทได้ หากมูลค่าดัชนีผันผวนเพียงเล็กน้อย ก็อาจทำให้เงินประกันที่วางไว้หมด จนถูกบังคับปิดสัญญาอย่างรวดเร็วหรือขายขาดทุนค่อนข้างมาก ซึ่งจะต่างจากการถือครอง ETF ที่เรามีส่วนเป็นเจ้าของหุ้นโดยตรง การลงทุน CFD นั้นสามารถทำผ่านโบรกเกอร์ต่าง ๆ เช่น Mitrade เป็นต้น