Lot คืออะไร? วิธีคำนวณ Lot Forex ที่มือใหม่เทรด Forex ต้องรู้

สำหรับนักเทรดมือใหม่ หนึ่งในจุดที่ผิดพลาดบ่อยที่สุด คือการเดา หรือสุ่มขนาด Lot ที่จะเทรด บางคนกด 0.01 Lot ตลอดเวลาเพราะกลัวความเสี่ยง บางคนกด 1.0 Lot เพราะอยากรวยเร็ว

วันนี้ เราจะมาทำความเข้าใจกันว่า Lot คืออะไร พร้อมทั้งอธิบายสูตรการคำนวณขนาด Lot ที่นักเทรดมืออาชีพใช้กันทั่วโลกกัน

ก่อนที่เราจะไปถึงคำจำกัดความ เราต้องเข้าใจปัญหาที่ทำให้คำว่า Lot ถือกำเนิดขึ้นมาก่อน

ทำไมตลาด Forex ถึงต้องมี Lot?

ในตลาด Forex เราซื้อขายอัตราแลกเปลี่ยนของสกุลเงิน ซึ่งการเปลี่ยนแปลงของราคานั้นน้อยมากๆ โดยเราวัดหน่วยการเคลื่อนไหวที่เล็กที่สุดว่า “Pip” (Percentage in Point)

ตัวอย่างเช่น หากคู่เงิน EUR/USD เคลื่อนที่จาก 1.0850 ไปที่ 1.0851 นี่คือการเคลื่อนที่ 1 Pip ซึ่งมีมูลค่าเพียง $0.0001

ลองจินตนาการว่าถ้าคุณเทรดทีละ 1 ยูโร ต่อให้ราคาวิ่งไปถึง 100 Pips คุณก็จะได้กำไรเพียง $0.01 เท่านั้น การซื้อขายแบบนี้จึง “เป็นไปไม่ได้จริง” ในทางปฏิบัติ

ด้วยเหตุนี้ ตลาดและโบรกเกอร์จึงสร้าง “หน่วยมาตรฐาน” (Standardized Unit) ขึ้นมา เพื่อรวบการซื้อขายเล็กๆ เหล่านั้นให้เป็นก้อนใหญ่ พอที่จะสร้างกำไรหรือขาดทุนอย่างมีนัยสำคัญ หน่วยมาตรฐานนี้ก็คือสิ่งที่เรียกว่า Lot นั่นเอง

ถ้าเปรียบเทียบให้เห็นภาพ การเทรด Forex ก็เหมือนการซื้อไข่ไก่ คุณไม่สามารถไปตลาดเพื่อขอซื้อไข่ 1 ฟอง (Unit) ได้ แต่คุณต้องซื้อเป็นแผง (Lot)

Lot คืออะไร?

 ที่มา: Mitrade

Lot คือ หน่วยวัดขนาดสัญญา (Contract Size) ที่คุณทำการซื้อหรือขายในตลาดการเงิน มันเป็นตัวกำหนดว่าคุณกำลังควบคุมสินทรัพย์นั้นๆ อยู่ในปริมาณเท่าใด

ในตลาด Forex มีกฎเหล็กที่เป็นมาตรฐานสากลว่า

1 Standard Lot = 100,000 หน่วย (Units) ของสกุลเงินหลัก (Base Currency)

นี่คือจุดที่มือใหม่มักสับสน “สกุลเงินหลัก” (Base Currency) คือสกุลเงินที่อยู่ "ด้านหน้า" ของคู่เงินเสมอ

• ตัวอย่างที่ 1: เมื่อคุณเทรด 1 Lot ของ EUR/USD

• ความหมาย: คุณกำลังควบคุมเงิน 100,000 ยูโร (EUR) ไม่ใช่ 100,000 ดอลลาร์สหรัฐ

• ตัวอย่างที่ 2: เมื่อคุณเทรด 1 Lot ของ USD/JPY

• ความหมาย: คุณกำลังควบคุมเงิน 100,000 ดอลลาร์สหรัฐ (USD)

• ตัวอย่างที่ 3: เมื่อคุณเทรด 1 Lot ของ GBP/USD

• ความหมาย: คุณกำลังควบคุมเงิน 100,000 ปอนด์ (GBP)

การเข้าใจว่า 1 Lot คือ 100,000 หน่วยของ “สกุลเงินตัวหน้า” คือกุญแจดอกแรกที่จะทำให้คุณคำนวณความเสี่ยงได้ถูกต้อง

 ที่มา: Mitrade

ในเมื่อ 1 Standard Lot มีขนาดใหญ่ถึง 100,000 หน่วย ซึ่งต้องใช้เงินทุนจำนวนมหาศาล ตลาดจึงต้องมีการย่อยขนาดของ Lot ลงมา เพื่อให้นักลงทุนรายย่อยที่มีขนาดเงินทุนต่างกันสามารถเข้าถึงตลาดได้ และที่สำคัญคือ เพื่อการควบคุมความเสี่ยงที่ละเอียดยิ่งขึ้น

โดยทั่วไป เราแบ่งประเภทของ Lot ได้ 4 ขนาดหลัก ดังนี้

• Standard Lot (ล็อตมาตรฐาน)

• ขนาด (Volume): 1.0

• จำนวนหน่วย: 100,000 Units

• เหมาะสำหรับ: นักเทรดมืออาชีพ, กองทุน หรือนักลงทุนที่มีเงินทุนสูงมากเท่านั้น

• Mini Lot (มินิล็อต)

• ขนาด (Volume): 0.1 (คิดเป็น 1 ใน 10 ของ Standard Lot)

• จำนวนหน่วย: 10,000 Units

• เหมาะสำหรับ: นักเทรดระดับกลาง ที่มีความเข้าใจตลาดและมีเงินทุนพอสมควร

• Micro Lot (ไมโครล็อต)

• ขนาด (Volume): 0.01 (คิดเป็น 1 ใน 100 ของ Standard Lot)

• จำนวนหน่วย: 1,000 Units

• เหมาะสำหรับ: มือใหม่ทุกคน นี่คือขนาดที่แนะนำสำหรับการเริ่มต้นเทรดด้วยเงินจริง หรือใช้สำหรับทดสอบกลยุทธ์

• Nano Lot (นาโนล็อต)

• ขนาด (Volume): 0.001 (คิดเป็น 1 ใน 1000 ของ Standard Lot)

• จำนวนหน่วย: 100 Units

• เหมาะสำหรับ: การเรียนรู้ขั้นพื้นฐาน คล้ายกับการเทรดในบัญชี Demo แต่ใช้เงินจริงจำนวนน้อยมาก

ในปัจจุบัน โบรกเกอร์ส่วนใหญ่ รวมถึง Mitrade ได้ยึดเอา Micro Lot (0.01 Lot) เป็นขนาดสัญญาที่เล็กที่สุดที่ให้บริการ ซึ่งเป็นขนาดที่ยืดหยุ่นและเพียงพอสำหรับมือใหม่ในการเริ่มต้น

การที่โบรกเกอร์ชั้นนำระดับสากลเลือก Micro Lot (0.01) เป็นขนาดเริ่มต้น เพื่อให้รู้สึกถึงการลงทุนอย่างจริงจัง เพราะขนาด 0.01 Lot ยังคงสร้างแรงกดดันทางจิตวิทยาที่รู้สึกได้ ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งต่อการเรียนรู้การเทรดในตลาดจริง

ในขณะที่ Nano Lot อาจมีความเสี่ยงที่ต่ำเกินไปจนผู้เทรดไม่เกิดการเรียนรู้ด้านจิตวิทยาการเทรดเลย

ตารางเปรียบเทียบประเภท Lot Size ในตลาด Forex

พูดให้ง่ายกว่านั้นคือ ขนาดของ Lot ก็คือคันเร่งของพอร์ตคุณนั่นเอง ยิ่งเหยียบ (ใช้ Lot ใหญ่) ก็ยิ่งแรง ทั้งตอนที่กำไรและตอนที่ขาดทุน

จากตารางก่อนหน้านี้ เราสามารถสรุปตัวเลขที่นักเทรดทุกคนต้องจำให้ขึ้นใจ สำหรับคู่เงินส่วนใหญ่ที่มี USD เป็นตัวตามหลัง เช่น EUR/USD, GBP/USD ดังนี้

• เทรด 1.0 Standard Lot (100,000 หน่วย) -> ราคาขยับ 1 Pip ≈ กำไร/ขาดทุน $10

• เทรด 0.1 Mini Lot (10,000 หน่วย) -> ราคาขยับ 1 Pip ≈ กำไร/ขาดทุน $1

• เทรด 0.01 Micro Lot (1,000 หน่วย) -> ราคาขยับ 1 Pip ≈ กำไร/ขาดทุน $0.10

ทีนี้ เรามาดู Case Study ที่จะทำให้คุณเห็นภาพว่าคันเร่งนี้อันตรายแค่ไหน

Case Study การเทรดที่เหมือนกัน ผลลัพธ์ที่ต่างกัน

สถานการณ์จำลอง

นาย A (สายซิ่ง) และ นาย B (สายระวัง) มีเงินทุนเริ่มต้นเท่ากันที่ $1,000 ทั้งคู่มองว่ากราฟ EUR/USD กำลังจะขึ้น จึงกด Buy ที่ราคาเดียวกัน และตั้งเป้าหมายทำกำไร (Take Profit) หรือยอมตัดขาดทุน (Stop Loss) ที่ระยะทางเท่ากันคือ 50 Pips

การกระทำที่แตกต่าง (การเลือก Lot)

• นาย A: มั่นใจในเทรดนี้มาก กด 1.0 Standard Lot (ซึ่งมีมูลค่า $10 ต่อ Pip)

• นาย B: ทำตามหลักการบริหารความเสี่ยง กด 0.01 Micro Lot (ซึ่งมีมูลค่า $0.10 ต่อ Pip)

ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น

ผลลัพธ์ที่ 1: เมื่อคุณถูกทาง (ราคาขึ้น 50 Pips)

• นาย A: ได้กำไร = 50 Pips x $10/pip = +$500

• นาย B: ได้กำไร = 50 Pips x $0.10/pip = +$5

ผลลัพธ์ที่ 2: เมื่อคุณผิดทาง (ราคาลง 50 Pips)

• นาย A: ขาดทุน = 50 Pips x $10/pip = -$500

• นาย B: ขาดทุน = 50 Pips x $0.10/pip = -$5

ณ จุดนี้ หลายคนอาจมองว่านาย A เท่กว่ามาก ถ้าถูกทางก็ได้กำไรถึง $500 (+50% ของพอร์ต) ในขณะที่นาย B ได้แค่ $5 แต่…

ถ้านาย A ขาดทุน $500 พอร์ตของเขาจะเหลือเงินทุนเพียง $500 (-50% ของพอร์ต) นั่นหมายความว่า ถ้าเขาเทรดผิดพลาดแบบเดิมอีกเพียงครั้งเดียว พอร์ตของเขาจะแตกทันที

ในทางกลับกัน เมื่อนาย B ขาดทุน $5 พอร์ตของเขาเหลือ $995 (-0.5% ของพอร์ต) เขายังสามารถเทรดผิดพลาดในลักษณะนี้ได้อีกเกือบ 200 ครั้ง ก่อนที่พอร์ตของเขาจะหมด

นี่คือข้อพิสูจน์ว่า การเลือก Lot ที่ใหญ่เกินไป หรือที่เรียกว่า Overtrade คือทางลัดที่เร็วที่สุดในการล้างพอร์ต ไม่ว่ากลยุทธ์การเทรดของคุณจะดีแค่ไหนก็ตาม

ขนาดของ Lot จึงไม่ใช่การตัดสินใจเพื่อทำกำไร แต่เป็นการตัดสินใจเพื่อบริหารความเสี่ยง

เมื่อคุณเข้าใจแล้วว่าการเลือก Lot มั่วๆ นั้นอันตรายแค่ไหน คำถามต่อไปคือ “แล้วจะคำนวณขนาด Lot ที่เหมาะสมได้อย่างไร?”

การเทรดโดยไม่คำนวณ Lot ก็เหมือนการขับรถลงเขาโดยไม่มีเบรก นักเทรดมืออาชีพไม่เคยเดา ขนาด Lot พวกเขาคำนวณมันทุกครั้งก่อนเปิดออเดอร์

เป้าหมายของการคำนวณคือการ “กำหนดความสูญเสีย” (Fixed Risk) ที่เรายอมรับได้ไว้ล่วงหน้า เช่น ฉันจะยอมขาดทุนในเทรดนี้ไม่เกิน 2% ของพอร์ต ไม่ว่าระยะ Stop Loss ของแผนนั้นจะกว้างหรือแคบแค่ไหนก็ตาม

3 ปัจจัยสำคัญที่ต้องรู้ก่อนเปิดออเดอร์

ก่อนที่คุณจะคำนวณ Lot ได้ คุณต้องมีแผนการเทรด และแผนการเงินก่อน ซึ่งประกอบด้วย 3 ตัวแปรสำคัญนี้

1. Account Equity (ขนาดพอร์ตของคุณ): คุณมีเงินทุนในบัญชีเทรดเท่าไหร่ (เช่น $5,000)

2. Risk Percentage (% ความเสี่ยงต่อเทรด): คุณยอมขาดทุนได้สูงสุดกี่เปอร์เซ็นต์ ต่อการเทรด 1 ครั้ง (มืออาชีพแนะนำที่ 1-3% ต่อเทรด)

3. Stop Loss (ระยะตัดขาดทุน): แผนการเทรดของคุณกำหนดจุด Stop Loss (SL) ไว้ที่ระยะห่างกี่ Pips จากจุดเข้า (เช่น 50 Pips)

สูตรคำนวณ Lot Size ที่มืออาชีพใช้

นี่คือสูตรมาตรฐานที่ใช้กันทั่วโลก

Lot Size = (Account Equity × Risk Percentage) ÷ (Stop Loss in Pips × Pip Value)

สูตรนี้อาจดูซับซ้อน แต่จริงๆ แล้วมันคือการบังคับให้คุณเปลี่ยนกระบวนการคิด จากมือใหม่ ไปสู่มืออาชีพ

• มือใหม่คิดว่า ฉันจะเทรด Lot เท่าไหร่ดี? (เริ่มจาก Lot)

• มืออาชีพคิดว่า ฉันจะยอมขาดทุนที่จุดไหน? (กำหนด Stop Loss) ฉันยอมเสียเงินได้เท่าไหร่สำหรับเทรดนี้? (กำหนด %Risk)

เมื่อคุณได้คำตอบ 2 ข้อนี้ สูตรจะบอกคุณเองว่าคุณควรเทรด Lot เท่าไหร่ การคำนวณ Lot จึงเป็นผลลัพธ์ของการวางแผน ไม่ใช่จุดเริ่มต้น

ที่มา: Mitrade

ตัวอย่างที่ 1 การคำนวณ Lot สำหรับ Forex (EUR/USD)

มาดูการใช้งานจริงกับคู่เงิน EUR/USD

สถานการณ์

• Account Equity (เงินทุน): $10,000

• Risk Percentage (% ความเสี่ยง): 2% (หรือคิดเป็นเงิน $10,000 x 0.02 = $200)

• Stop Loss (ระยะตัดขาดทุน): 50 Pips

• Pip Value (มูลค่าต่อ Pip ของ 1.0 Lot): $10

แทนค่าในสูตร

• Lot Size = (Risk Amount in USD) / (Stop Loss in Pips × Pip Value per 1 Lot)

• Lot Size = ($200) / (50 Pips × $10)

• Lot Size = $200 / $500

• Lot Size = 0.4 Lots

สรุป ในการเทรดครั้งนี้ คุณสามารถเปิดออเดอร์ขนาด 0.4 Lot (หรือ 4 Mini Lots) ได้ หากราคาผิดทางและชน Stop Loss ที่ 50 Pips คุณจะขาดทุนเท่ากับ $200 (2% ของพอร์ต) พอดีตามที่คุณวางแผนไว้ทุกประการ

ตัวอย่างที่ 2 การคำนวณ Lot สำหรับ ทองคำ (XAUUSD) (ระดับสูง)

ความท้าทายจะเกิดขึ้นเมื่อคุณเทรดสินทรัพย์อื่นที่ไม่ใช่ Forex เช่น ทองคำ (XAUUSD) เพราะการนับ Pip กับ Point จะต่างกัน

ทำความเข้าใจ Point ของทองคำกันก่อน

• ใน Forex (EUR/USD) เรานับ 1 Pip ที่ทศนิยมตำแหน่งที่ 4 (0.0001)

• ในทองคำ (XAUUSD) ราคามักจะเป็นเช่น 4,000.00

• 1 Standard Lot ทองคำ = 100 ทรอยออนซ์

• เรานิยมเรียกการเคลื่อนไหวที่ทศนิยมตำแหน่งที่ 2 (0.01) ว่า 1 Point

• สำคัญมาก: เมื่อเทรด 1.0 Lot ทองคำ ราคาขยับ 1 Point ($0.01) มูลค่าจะเปลี่ยน $1

• ดังนั้น ถ้าราคาขยับ $1.00 (เช่น จาก 4,000 -> 4,001.00) นี่คือการขยับ 100 Points

สถานการณ์

• Account Equity (เงินทุน): $5,000

• Risk Percentage (% ความเสี่ยง): 2% (หรือคิดเป็นเงิน $5,000 x 0.02 = $100)

• แผนการเทรด: เข้า Buy ที่ 4,050.00, ตั้ง Stop Loss ที่ 4,045.00

• Stop Loss (ระยะตัดขาดทุน): 4,050.00 - 4,045.00 = $5.00 = 500 Points

• Point Value (มูลค่าต่อ Point ของ 1.0 Lot): $1

แทนค่าในสูตร (แบบประยุกต์สำหรับทองคำ)

• Lot Size = (Risk Amount in USD) / (Stop Loss in Points × Point Value per 1 Lot)

• Lot Size = ($100) / (500 Points × $1)

• Lot Size = $100 / $500

• Lot Size = 0.2 Lots

อีกหนึ่งสิ่งที่มักจะเข้าใจผิดสำหรับนักเทรดที่เทรดหลายสินทรัพย์ พวกเขาคิดว่าคุ้นเคยกับการเทรด 0.1 Lot ใน Forex แล้วก็ใช้ขนาด 0.1 Lot นี้กับการเทรดทองคำ น้ำมัน หรือดัชนี โดยไม่รู้เลยว่ากำลังทำผิดพลาด

ความจริงคือ คำว่า Lot เป็นเพียงชื่อเรียกหน่วยสัญญา แต่ขนาดสัญญาที่แท้จริง (Contract Size) ของแต่ละสินทรัพย์นั้นแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

• การเทรด 0.1 Lot ใน Forex EUR/USD คือการควบคุมเงิน 10,000 ยูโร

• การเทรด 0.1 Lot ใน ทองคำ XAUUSD คือการควบคุมทองคำ 10 ออนซ์

• การเทรด 0.1 Lot ใน น้ำมัน WTI Crude คือการควบคุมน้ำมัน 100 บาร์เรล

 ที่มา: Mitrade

มูลค่าและความเสี่ยงของทั้ง 3 ออเดอร์นี้ไม่เท่ากันอย่างสิ้นเชิง การใช้ขนาด Lot เท่ากันในทุกตลาดโดยไม่เข้าใจ Contract Size ถือเป็นความเสี่ยงมหาศาล

ตารางเปรียบเทียบ Contract Size ในตลาดต่างๆ

💸 ห้ามพลาด!!! 💸

แจกโบนัสสำหรับลูกค้าใหม่ $100 ดอลลาร์! 🎁🎁🎁

ค่าคอมฯ 0 สเปรดต่ำ! เงินฝากขั้นต่ำ $50 🤑

ฝึกเทรดด้วยเงินเสมือนจริง $50, 000 ฟรี 💰

เทรดเดี๋ยวนี้ >

การลงทุนมีความเสี่ยง อาจไม่เหมาะสำหรับทุกคน

Lot ไม่ใช่แค่ตัวเลขที่คุณกรอกในช่อง Volume แต่มันคือเครื่องมือบริหารความเสี่ยง

การเลือกขนาด Lot ที่ถูกต้อง สำคัญยิ่งกว่าการหาจุดเข้าที่สมบูรณ์แบบ เพราะมันคือสิ่งที่กำหนดว่าคุณจะรอด หรือล้างพอร์ตในระยะยาว

จงเปลี่ยน Mindset ของคุณตั้งแต่วันนี้ เลิกถามว่า “เทรด Lot เท่าไหร่ถึงจะรวย?” แต่ให้เริ่มถามว่า “ถ้าผิดทางในเทรดนี้ ควรเทรด Lot เท่าไหร่ถึงจะไม่เจ็บหนักและยังมีโอกาสเทรดในวันต่อไป?”